به گزارش خبرگزاری فارس، عکاسان بسیاری را سراغ داریم که گنجینهای از اسناد تصویری دوران انقلاب اسلامی ایران ودفاع مقدس را دراختیار دارند وتنها دغدغه شان نگهداری و حفظ این عکسهاست تا به دست نسلهای آینده برسانند.
سالهاست که این عکاسان قدیمی روزنامههای دوران انقلاب، تلاش کردهاند که مسئولین را به ضرورت راهاندازی مکانی با عنوان «مرکز اسناد تصویری انقلاب و دفاع مقدس» آگاه کنند و امروز با گذشت 30 سال از انقلاب ایران،هنوز بخش بسیاری از این نگاتیوها و عکسها در آرشیوهایی غیر استاندارد و به دور از هر گونه امکانات استاندارد نگهداری صحیح، خاک میخورند.
رسانههای آن روزگار، امروز با حجم بسیاری از نگاتیوها و عکس های آرشیو نشده دوران انقلاب و دفاع مقدس روبرو هستند که آرشیو کردن آنها به شکلی که در آینده بتوان دسترسی سریع به آنها داشت، کاری زمانبر و دشوار است و باید به دست کاردان و کارشناس آن سپرده شود.
عباس میرهاشمی رییس پیشین انجمن عکس انقلاب و دفاع مقدس، یکی از عکاسانی است که این دغدغه را داشت و در این راستا فعالیتهایی را در این انجمن آغاز کرد.
میرهاشمی که خود از عکاسان دوران دفاع مقدس است در گفت وگو با خبرنگار فارس در این باره میگوید: رسیدگی به این موضوع یک همت ملی میطلبد. عمدهترین سازمانهایی که عکس های انقلاب و دفاع مقدس را در اختیار دارند، روزنامههای کیهان، اطلاعات و خبرگزاری ایرنا و صدا وسیما هستند. برخی عکاسان هم برای آژانس های خبری خارجی کار می کردند ،عکاسانی هم از خارج کشور برای ثبت وقایع انقلاب ایران آمده بودند و برخی نیز به صورت آماتوری این وقایع را ثبت کردند.
میرهاشمی در ادامه می گوید: متاسفانه سازمانهایی که این اسناد را در اختیار دارند، تاکنون کار پژوهشی جدی برای حفظ ونشر آثارانقلاب انجام ندادهاند. اما انجمن عکس انقلاب و دفاع مقدس، با برخی از این سازمان ها هماهنگی برقرار کرد، تا بتواند آرشیوعکس آنها را با دی پی ای بالا اسکن، کدگذاری و ساماندهی کند که در آینده این آثار برای کار تحقیقی امکان جستجو نیز داشته باشند، برخی سازمانها از جمله خبرگزاری ایرنا با توضیحات ما متقاعد شدند و این همکاری را با مشاورههای تخصصی ما آغاز کردند و برخی سازمانها نیز به دلیل هزینهای که این کار دارد، ابراز علاقهای نکردند وبا به بیراهه کشاندن بحث، تصور کردند که اگر تنها آثارشان را با دی پی ای پایین اسکن کنند، کفایت می کند. آنها کاری را شروع کردهاند که پروسه آن ناقص است و گویی هیچ کاری از ابتدا انجام نشده است.
میرهاشمی در ادامه با بیان این که نگاتیوها در بهترین شرایط نگهداری نیز عمر کوتاهی دارند میگوید: در دوره انقلاب،عکس ها روی نگاتیو بود که نگاتیو هم در عالیترین شرایط دارای عمر است و اگر سریعًا به آن پرداخته نشود و برای آن برنامه ریزی و هزینه نشود، با خلاء تصویری بزرگی در قسمتی از تاریخ کشورمان مواجه خواهیم شد.
وی با بیان این که برخی از سازمانها ازجمله بنیاد حفظ آثار وارزشهای دفاع مقدس همکاری خوبی را با انجمن داشتند، ادامه میدهد: انجمن عکس انقلاب ودفاع مقدس تاکنون با همکاری بنیاد حفظ آثارو ارزشهای دفاع مقدس سه کتاب عکس «زن در دفاع مقدس» ، «خرمشهر» و «خروش لاجوردی» از عکسهای دوران دفاع مقدس چاپ و منتشر کرده است اما در حوزه عکسهای انقلاب، سازمانهای مربوطه همکاری لازم را با ما نداشتند و انتشارات بسیار محدود بوده است.
بهمن جلالی یکی دیگر از عکاسانی است که دغدغه بسیاری در این زمینه دارد.
او آرشیوی غنی از عکسهای دوران قاجاریه و جنگ دارد.
بهمن جلالی 22 بهمن ماه سال گذشته در گفتوگو با فارس گفته بود: هیچ مرکزی برای آرشیو استاندارد اسناد تصویری در کشور نداریم که عکسهای تاریخ معاصر ایران از جمله عکسهای انقلاب و جنگ را جمعآوری و آرشیو کند. ضمن این که بسیاری از عکسهای دوران انقلاب را مردم عادی گرفتند که هم اکنون بخشی از تاریخ معاصر ما را تشکیل میدهد و لازم است که این عکسها را از خانههای مردم جمع آوری کرد و درمکان وشرایط مناسبی نگهداری کرد.
جلالی با اشاره به گنجینهای که برخی عکاسخانههای قدیمی دارند گفته بود: هم اکنون در هر عکاسخانه قدیمی که در هر کجای ایران به دست وارثان می افتد و یا شیوه عکاسی و فضای عکاسخانهای قدیمی را تغییر میدهند، هزاران قطعه عکس یافت میشود که بخش اعظم تاریخ معاصر کشورمان است ولی متأسفانه هیج فکری برای جمعآوری این آثار نمی شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش هم گفت: سی سال از انقلاب ما گذشته است اما یک کتاب تصویری از آن دوران نداریم تا به مقامات عالی سایر کشورهای دنیا که به ایران میآیند، بدهیم.
جلالی چندی پیش به منظور شرکت در کارگاه آموزشی نحوه نگهداری و مرمت عکسهای قدیمی در بیروت شرکت کرده بود و هماکنون نیز نمایشگاهی از آثار این عکاس از دوران انقلاب ایران در اتریش برپاست.
جعفر بهداد مدیر عامل خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران نیز که اقدامات اساسی را در زمینه حفظ و نگهداری عکس های دوره انقلاب و دفاع مقدس آغاز کرده است به خبرنگار فارس گفت: عکس های انقلاب و دفاع مقدس که در آرشیو عکس ایرنا موجود است، با ید به عنوان میراث فرهنگی این مرز و بوم شناخته شود و با این نگاه، طبیعی است که باید از این آثار گرانقدر صیانت شود تا مبادا به علت بیمبالاتی و یا وضعیت نامطلوب از بین برود.
علی آذرنیا دبیر سرویس عکس روزنامه اطلاعات نیز درباره آرشیو عکس این روزنامه گفت: همکاران ما در روزنامه اطلاعات، مشغول اسکن نگاتیوها هستند وتقریباً عکسهای کاغذی ما همه مراحل اسکن را پشت سر گذاشته است و تنها اسکن کردن نگاتیوها باقی مانده است که آن هم درحال انجام است.
آذرنیا با اشاره به این که ایوب کلانتری اولین سرویس عکس را حدود 37 سال پیش در ایران و در روزنامه اطلاعات دایر کرده است گفت: ممکن است عکاس برخی از این عکسها مشخص نباشد چرا که در آن دوران عکاسان، نگاتیوها را از منطقه دیگری به روزنامه ارسال میکردند و این نگاتیوها بدون حضور عکاس آن چاپ و منتشر می شد.
جهانگیر رزمی یکی دیگر از این عکاسان دوران انقلاب است.
رزمی که از سال 1360 تا 1368 به مدت هشت سال دبیر سرویس عکس روزنامه اطلاعات بوده است درباره نحوه آرشیو عکسها میگوید: تا پیش از انتقال روزنامه اطلاعات به خیابان میرداماد، آرشیو عکس شکل مرتبی داشت و نگاتیوها با نظم خاصی بایگانی می شد و در دفاتر روزانه نام عکاس آن ثبت می شد و فیلمها در پاکت مخصوص نگهداری فیلم قرار می گرفت که در فضای نسبتاً مناسبی از نظر نور و دما بایگانی میشد.
اما در جریان جابه جایی روزنامه،آرشیو هم منتقل شد و کسانی که وظیفه نقل وانتقال این آثار را بر عهده داشتند از سر ناآگاهی با این آثار مثل اسباب و اثاثیه دیگر رفتار کردند و آنها را به هم ریختند.
و زمانی که در محل جدید روزنامه درمیرداماد، آرشیو عکس را در هم وبرهم دیدم، بسیار متأسف شدم که زحمت و تلاش ما از بین رفته است و برای پیگیری آن به مسئولین پیغام دادم.
وی افزود: اخیراً شنیدهام که در حال اسکن کردن این عکسها هستند، اما تعداد نگاتیوها آنقدر زیاد است که زمان بسیار زیادی می برد.
بر اساس این گزارش، هیچ آمار دقیقی از تعداد عکسهای مربوط به انقلاب ایران وجود ندارد، اما برآوردها نشان میدهد بیش از ده ها هزار عکس از این دوران در سازمانهای دولتی و غیر دولتی ونزد افراد حقیقی و عکاسان آن زمان وجود دارد که روز به روز از عمرشان کاسته می شود وچه بسا که بخش زیادی از این عکسها و نگاتیوهای آن هم ازبین رفته باشد.
رسیدگی به این بخش از تاریخ تصویری کشورمان همت ملی و حمایت دولتی میطلبد تا شاید پس از 30 سال از وقوع انقلاب، فکری برای نجات این اسناد کنیم و آن را به آیندگان انتقال دهیم.